Projekt opiera się na czterech podstawowych założeniach:

1. Współczesna kultura ma w dużym stopniu charakter wizualny. Przejawia się to między innymi w fakcie, że uczestnictwo w niej polega na tworzeniu, przekazywaniu i interpretowaniu obrazów, co – jak dowodzą badania dotyczące komunikacji wizualnej oraz wizualnego alfabetyzmu – wymaga określonych kompetencji kulturowych.
2. Wizualne reprezentacje są nie tylko narzędziami pozwalającymi zdać sprawę ze zgromadzonych informacji (wizualizacja danych), ale także mediami umożliwiającymi generowanie wiedzy (wizualizacja wiedzy).
3. Uprawianie nauki jest praktyką kulturową, wykorzystującą obrazy i wymagających szczególnych kompetencji wizualnych.
4. Po to, aby uchwycić epistemologiczny potencjał reprezentacji wizualnych, należy – jak przekonują o tym dziedziny zajmujące się obrazami (estetyka, historia sztuki, studia wizualne) – w pierwszym rzędzie zidentyfikować i przeanalizować mechanizmy determinujące ich wymiar wizualny.

Celem projektu jest zbadanie epistemologicznego potencjału obrazów rozumianych w kontekście kulturowych uwarunkowań ich tworzenia i interpretowania. Podejście to ma pozwolić zarysować pole badań, które w przyszłości mogą być rozwijane w kierunku bardziej empirycznym i nastawione na analizowanie funkcjonowania konkretnych przedstawień czy strategii wizualizacji w humanistyce.

Jednym z najważniejszych osiągnięć XX-wiecznej filozofii był tzw. zwrot językowy, który zaowocował zwróceniem uwagi na rolę języka w tworzeniu wiedzy w humanistyce. Zamierzeniem projektu jest zaś zaproponowanie analogiczne perspektywy w odniesieniu do obrazów, tzn. zaproponowanie metodologicznego „zwrotu ikonicznego”. W dotychczasowej literaturze pojęcie zwrotu ikonicznego kojarzone jest ze zwróceniem uwagi na rolę obrazów w kulturze i w związku z tym z badaniem sposobów ich funkcjonowania. W ujęciu przyjętym w projekcie zwrot ikoniczny polegałby na zaaplikowaniu rezultatów badań nad kulturą wizualną do refleksji nad epistemologicznym potencjałem reprezentacji wizualnych w naukach humanistycznych.

W ostatnich latach coraz więcej uwagi poświęca się komunikacji wizualnej, jak również tzw. alfabetyzmowi wizualnemu [visual literacy]. Oba zagadnienia podejmuje się przy tym, mając na uwadze społeczno-kulturowe funkcjonowanie człowieka. Zagadnieniem osobnym, choć powiązanym z powyższymi, jest wizualizacja danych. Odgrywa ona szczególnie istotną rolę w naukach ścisłych, toteż jest rozpatrywana przede wszystkim w ich kontekście. O wiele rzadziej analizuje się ją za to w odniesieniu do nauk społecznych i humanistycznych. W rezultacie obrazy wizualne rozpatruje się albo jako narzędzia tworzenia, przekazywania i nabywania wiedzy z zakresu nauk ścisłych albo z perspektywy przekazywania  i konsumowania treści kulturowych (m.in. kultura popularna, reklama, media), przy czym z jednej strony analizuje się techniki tworzenia komunikatów wizualnych (dizajn wizualny), z drugiej – analizuje się ich treści oraz mechanizmy rządzące wytwarzaniem tychże (studia nad kulturą wizualną).

Zagadnienie tworzenia przedstawień wizualnych (diagramów, grafów, modeli, schematów, wizualizacji komputerowych itp.) podejmowane jest przede wszystkim w naukach, które w znacznym stopniu operują danymi kwantyfikowalnymi (np. nauki inżynieryjno-techniczne, medyczne, przyrodnicze, społeczne). Za podstawowy problem uznaje się szukanie takich rozwiązań „formalnych”, które najadekwatniej i najskuteczniej przekazywałyby ustalone treści. Podobne nastawienie można zaobserwować również w naukach humanistycznych (cyfrowa humanistyka), w których wizualizacje często są stosowane jako graficzne reprezentacje danych liczbowych, albo jako rodzaj ilustracji lub potwierdzenia tego, o czym mówi tekst, któremu towarzyszą. Za każdym razem jednak przedstawienie wizualne traktowane jest jako obraz, którego – o ile tylko umie się na niego patrzeć – jest oczywisty i zrozumiały, bo pozwala uchwycić zawarte w nim treści. W rezultacie wizualny wymiar obrazu zostaje potraktowany jako zasadniczo nieistotna zmysłowa forma służącą jedynie przekazowi ujętych w niej informacji.

Zaskakujące jest to, że wprawdzie nauki humanistyczne (antropologia, estetyka, historia sztuki, studia wizualne) analizują fenomeny obrazu i obrazowania od bardzo długiego już czasu, to swoje ustalenia rzadko kiedy odnoszą do sposobu, w jaki same posługują się obrazami i jak inaczej mogłaby to robić.
Proponowana przez nas perspektywa ma ambicję przyczynić się do uzupełnienia tej luki. Aby to uczynić, zamierzamy przyjrzeć się wizualności obrazów jako temu ich aspektowi, który nie tylko służy komunikowaniu wiedzy „zewnętrznej” (przeważnie niewizualnej) wobec nich, ale także – właśnie z racji swego wizualnego charakteru – przyczynia się do wytwarzania owej wiedzy. To  bowiem wizualność wraz z wymaganym przez nią sposobem tworzenie i odbioru stanowi o tym, że obrazów nie da się bezstratnie zastąpić innymi formami komunikacji. To także wizualność stanowi o epistemologicznym potencjale obrazów, a także o ich atrakcyjności i skuteczności. Niemniej – wbrew temu, co się przyjmuje, gdy myśli się o wizualnych reprezentacjach jako narzędziach poznawczych – jest ona też tym aspektem, który może bardzo silnie oddziaływać – nierzadko wbrew intencjom twórców obrazów – wpływając na to, jakie treści są przekazywane i jak są interpretowane przez odbiorców.
Projekt przyczyni się do zwiększenia wiedzy na temat możliwości i ograniczeń stosowania wizualizacji na potrzeby nauki poprzez pokazanie epistemologicznego potencjału takiego zabiegu oraz jego kulturowych uwarunkowań. Dotąd aspekty te rozpatrywane są oddzielnie w zależności od przyjmowanej perspektywy badawczej

Realizacja projektu wymaga przeanalizowania wizualnego aspektu obrazów na trzech płaszczyznach łączących perspektywę filozoficzną z perspektywą nauk humanistycznych wyspecjalizowanych w badaniach obrazów:

1. epistemologicznej (filozofia poznania),
2. kulturowej (historia sztuki, kulturoznawstwo),
3. estetycznej (estetyka, dizajn).

Odpowiednio do tego należy udzielić odpowiedzi na następujące pytania badawcze:

Ad 1

– jak funkcjonuje idea reprezentacji w relacji do różnych modeli wiedzy, prawdy?
– jaki jest epistemiczny status wizualnej intuicji w badaniach humanistycznych?
– czym się charakteryzuje modalność poznawcza o charakterze wyłącznie wizualnym?
– jakie możliwości i ograniczenia niesie ze sobą wizualizowanie pojęć, kategorii i relacji?

Ad 2

– jaka istnieją dominujące konwencje obrazowania w kulturze współczesnej?
– jakie mechanizmy semiotyczne można zaobserwować we współczesnych reprezentacjach wizualnych?
– jakie mechanizmy determinują uczestnictwo w kulturze jako w uczestnictwo obiegu reprezentacji?
– jakie są podobieństwa i różnice między obrazami stosowanymi w naukach i w innych praktykach kulturowych?
– jak obrazy służą dezinformacji?

Ad 3

– jakie czynniki mają wpływ na doświadczenie estetyczne związane z obrazem zarówno, gdy się go tworzy lub odbiera (interpretuje)?
– jaka jest relacja między doświadczeniem estetycznym a poznaniem?
– czym się charakteryzuje biegłość w tworzeniu lub interpretowaniu obrazów (alfabetyzm wizualny)?